Mbi termin Emigrant (1937) - Bert Brecht
Eugen Berthold Friedrich Brecht, në mërgim!
(Nga gjermanishtja: Eda Zari)
Vazhdimisht më dukej i gabuar, emërtimi që na dhanë:
Emigrant.
Veç kjo quhet Jashtëvajtës. Por mës´fundmi
ne nuk vamë jashtë, me vullnet të lirë
s´përzgjodhëm një vend tjetër. Poaq as nuk brodhëm
drejt një toke, për t´u dystuar atje, me gjasa për fare.
Ne veçse ikëm. Ne jemi të zbuarit, të internuarit.
Dhe s´pati vatër, një mërgatë duhet t´ish toka, atje ku na
pranuan
Ashtu rrinim të shqetësuar, sa më afër kufijve
në pritje të ditës së kthimit, përçdo cic mic ndryshimesh
vrojtës matanë kufirit, çdo t´porsaardhuri
e pyesnim ngulmazi, pa harruar gjëkafsh dhe as lëshuar pe asgjëje
dhe sakaq s´u penduam për hiçgjë ç´kish ndodhur, s´kërkuam falje.
Ah, heshtja e gjynahut s´na mashtron! I mbajmë vesh
klithmat
Prej kampeve të tyre e der-më këtu. Po vet-ne, jemi
gati si shpifja e keqbërjes, që shpëtuam
matanë kufijve. Gjithëkush nga ne
që vete me këpucë cop-copë mes kallaballëkut
dëshmon për poshtërimin, që tani damkos tokën tonë.
Por askush prej nesh
do t´rri këtu. Fjal-e fundit
s´është thënë akoma.
____________________________
Si të ishte tabllo nga realiteti i sotëm. Historia përsëritet! Tabllo nga emigrimi i gjermanëve drejt botës së re!
"Abschied der Auswanderer"- Lamtumira e mërgimtarëve, nga Antonie Volkmar (1827-1903), Berlin, 1860. © DHM, Berlin.
Über die Bezeichnung Emigranten
Immer fand ich den Namen falsch, den man uns gab:
Emigranten.
Das heißt doch Auswandrer. Aber wir
Wanderten doch nicht aus, nach freiem Entschluss
Wählend ein andres Land. Wanderten wir doch auch nicht
Ein in ein Land, dort zu bleiben, womöglich für immer
Sondern wir flohen. Vertriebene sind wir, Verbannte.
Und kein Heim, ein Exil soll das Land sein, das uns da
aufnahm
Unruhig sitzen wir so, möglichst nahe den Grenzen
Wartend des Tags der Rückkehr, jede kleinste Veränderung
Jenseits der Grenze beobachtend, jeden Ankömmling
Eifrig befragend, nichts vergessend und nichts aufgebend
Und auch verzeihend nichts, was geschah, nichts verzeihend.
Ach, die Stille der Sunde täuscht uns nicht! Wir hören die
Schreie
Aus ihren Lagern bis hierher. Sind wir doch selber
Fast wie Gerüchte von Untaten, die da entkamen
Über die Grenzen. Jeder von uns
Der mit zerrissenen Schuhn durch die Menge geht
Zeugt von der Schande, die jetzt unser Land befleckt.
Aber keiner von uns
Wird hier bleiben. Das letzte Wort
Ist noch nicht gesprochen.
________________________________________________
Foto material: Vizatim i Fred Dolbin i padatuar - Bertholt Brecht. © VG Bild-Kunst, Bonn.
(c) 2020, Eda Zari. Të gjitha të drejtat të rezervuara.