"Orgji"- Else Lasker-Schüler
Orgji
nga Else Lasker-Schüler / Deutsche Lyrik (shkruar më, 1910)
Në Shqip: Eda Zari
Mbrëmja puthte fshehëzash
të bleruarin Oleander.
Lodruam dhe ndërtuam tempullin Apollon
Dhe u kalamendem mallpërplotë me shoqi-shoq.
Dhe qiellnata zbrazi duhmën e tij të zezë
thellë valëve të enjtura të ajrit zagushor,
Dhe shekujt u fundosën
Dhe u shtriqën
Dhe sërisht u rreshtuan të artë përsëpërpjeti
Si kurth yjesh farkëtuar.
U harlisëm me fatin e lumur,
Me pemurinat e parajsëmait,
Dhe në arin e ashpër të flokëve t´ua të kërleshur
Këndoi thellazi malli
Ulërimë,
Si zogziu i xhunglës.
Dhe qielli rinor ra poshtë,
Padukshëm, ashpërëmbla erërat;
I grisëm rrobet
Dhe klithëm!
Dehur nga mushti i frymëve.
Qëndisem me jetën tënde,
Derisa në ty e tëra shkrihem,
Dhe përsëritshëm marr trajta
Dhe përdytur shkrihem.
Dhe dashuria jonë brohoriste Këngë,
Dy simfoni të tërbuara!
Orgie
Der Abend küsste geheimnisvoll
Die knospenden Oleander.
Wir spielten und bauten Tempel Apoll
Und taumelten sehnsuchtsübervoll
Ineinander.
Und der Nachthimmel goss seinen schwarzen Duft
In die schwellenden Wellen der brütenden Luft,
Und Jahrhunderte sanken
Und reckten sich
Und reihten sich wieder golden empor
Zu sternenverschmiedeten Ranken.
Wir spielten mit dem glücklichsten Glück,
Mit den Früchten des Paradiesmai,
Und im wilden Gold Deines wirren Haars
Sang meine tiefe Sehnsucht
Geschrei,
Wie ein schwarzer Urwaldvogel.
Und junge Himmel fielen herab,
Unersehnbare, wildsüße Düfte;
Wir rissen uns die Hüllen ab
Und schrieen!
Berauscht vom Most der Lüfte.
Ich knüpfte mich an Dein Leben an,
Bis dass es ganz in ihm zerrann,
Und immer wieder Gestalt nahm
Und immer wieder zerrann.
Und unsere Liebe jauchzte Gesang,
Zwei wilde Symphonieen!
Në Shqip: Eda Zari, 10.05.2020 Düsseldorf
Ilustrimet:1- Grafika me titull "Pajtimi" nga F. Marc. 2 - Kartolinë nga F. Marc për Schüler.
Shënime: Else L. Schüler lindi më 1869, në një familje gjermano-hebree, në Wuppertal- Gjermani. Krahas poezisë dhe vjershërimeve me lutje të thella fetare, vepra dhe poezia e da-shurisë zë një hapësirë të madhe në punën e Else Schüler. Por prapëseprap, lidhjet mes këtyre dy natyrave poetike rrjedhin të njëtrajtshme. Në veçanti, vepra e saj e mëvontë është e pasur me motive biblike dhe kulturë orientale. Por pena e Lasker-Schüler është e hapur, madje shumë e çliruar nga rregullat e formës poetike të kohës. Gjithashtu, ajo është moskokëçarse dhe nuk trembet të krijojë “Neusprache“ (gjuhësi të re) për poezinë e saj. Personalisht, me poezinë e Else Lasker, sikunder quhej; një “wunderkind“ (fëmijë i mbinatyrshëm; me katër vjeç dinte të lexonte dhe shkruante), u njoha duke lexuar biografinë e piktorit Franz Marc. Midis Princ Jussuf von Theben (pseudonimi i Else Lasker-Schüler) dhe Blue Rider (Franz Marc) deri në verën e 1914 ka patur një korrespondencë mjaft të gjallëruar. Nga kartolinat përshëndetëse private dhe letrat e pikturuara me dorë, 66 janë ruajtur dhe shkruar nga Else Lasker-Schüler, dhe 28 nga Franz Marc. E përveçmja e kësaj miqësie qëndron tek "talenti i dyfishtë“ i të dyve: Ashtu siç na paraqet Franz Marc në kartolinat dhe letrat e tij përtej pikturës edhe piktorin poetik, Else Lasker-Schüler jo vetëm që përgjigjet në letrat e saj me një gjuhë të epërme poetike, por ajo është një ilustratore që vizaton mrekullisht. Me veprën poetike "Meine Wunder" (“ Mrekullia ime“, 1911) Schüler u rradhit ndër figurat udhëheqëse të poezisë ekspresioniste gjermane.
© 2020 Eda Zari. Të gjitha të drejtat të rezervuara.